Şu gün irden Ýewraziýa Ýazyjylar birleşiginiň başlygy Ýakup Ömerogly biwagt aradan çykdy

Ýewraziýa ýazyjylar birleşiginiň başlygy, «Kardeş Kalemler» («Gardaş galamlar») halkara žurnalyny we Halkara Türkologiýa – «Dil derňewleri» («Dil araştırmaları») žurnalyny, «Bengü yayınları» atly hususy neşirýat kärhanasyny esaslandyryjy, görnükli türk ýazyjysy Ýakup Ömerogly şu gün – 2024-nji ýylyň 16-njy awgustynda irden biwagt aradan çykdy.

            Gudraty Güýçli Beýik Allatagala şu agyr pursatda merhumyň maşgalasyna, perzentlerine, ýakynlaryna we ähli dost-ýarlaryna ruhy durnuklylyk, sabyrlylyk bersin!

            Merhumyň ýatan ýeri ýagty, jaýy jennet bolsun! Ruhy şat bolsun! Alla rehmet eýlesin!

            Şu agyr pursatda merhumyň maşgalasyna, perzentlerine, ýakynlaryna we ähli dost-ýarlaryna örän çuňňur gynanç bildirip, ussat ýazyjynyň Türkmenistanyň «Dünýä edebiýaty» žurnalynyň №3.2024 sanynda çap edilen terjimehalyny «Turkmenistan Times» elektron neşiriniň okyjylaryna ýetirmegi makul bildik.

Türkiýäniň ussat halypa ýazyjsy Ýakup Ömeroglunyň terjimehaly

            Görnükli türk ýazyjysy Ýakup Ömerogly 1966-njy ýylyň 25-nji martynda Türkiýäniň Çankyry welaýatynyň Şabanözi etrabynyň Karakoçaş obasynda dünýä indi. Ol 1976-njy ýylda Karakoçaş obasynyň orta mekdebini, 1982-nji ýylda Hasanoglan Atatürk mugallymçylyk mekdebini, 1987-nji ýylda bolsa Ankara Uniwersitetini üstünlikli tamamlady we 2004-nji ýyla çenli ýazyjylyk käri bilen baglanyşykly bolmadyk dürli wezipelerde zähmet çekdi.

            Ýazyjynyň ilkinji edebi eseri bolan «Türküstan – Ýasawynyň şäheri Ýasa hakynda» («Türkistan-Yesevî’nin Şehri Yesi’ye Dair») atly kitaby 2003-nji ýylda okyjylara gowuşdy. Ýakup Ömerogly bu kitaby bilen şol ýyl Türkiýäniň ýazyjylar birleşiginiň «Ýylyň ýazyjysy 2003» baýragyna mynasyp boldy. Onuň «Türküstan – Ýasawynyň şäheri Ýasa hakynda» («Türkistan-Yesevî’nin Şehri Yesi’ye Dair») atly kitaby 2004-nji ýylda Bakuda neşir edildi. Şondan soň Ýakup Ömerogly ýazyjylyk käri bilen baglanyşykly wezipede zähmet çekip başlady. Ol 2004 – 2006-njy ýyllarda Türkiýäniň ýazyjylar birleşiginiň başlygy wezipesini ýerine ýetirdi.

            Ýakup Ömerogly, 2006-njy ýylda özüniň galamdaş dostlary bilen bilelikde Yewraziýa yklymynda ýaşaýan Türki döwletleriň arasyndaky halkara medeni çärelerine aýratyn ähmiýet berip, Ýewraziýa ýazyjylar birleşigini döretdi. Şeýle hem ol Ýewraziýa yklymdaky Türki döwletleriň umumy edebiýat žurnalyna öwürlen hem-de köp ýyllardan bäri her aýda yzygiderli neşir edilip gelinýän «Kardeş Kalemler» («Gardaş galamlar») halkara žurnalyny 2007-nji ýylda esaslandyrdy. Žurnalyň 2024-nji ýylyň ýanwar aýyndaky 205-nji sany bu neşiriň aýratyn bir ýörite sany hökmünde «Bilgelik Okyanusu Mahtumkulu Firagi Yılı 2024» ýazgy bilen Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy ýylyna bagyşlandy we bu ýylyň şygarynyň milli nyşany bilen neşir edildi. «Kardeş Kalemler» («Gardaş galamlar») halkara žurnalynyň şanly ýylymyzyň şygaryna bagyşlanan bu sanynda ýazyjy Ýakup Ömeroglunyň özüniň we türki döwletleriň ýazyjy-şahyrlarynyň, edebiýatçy alymlarynyň beýik türkmen akyldary Magtymguly Pyragy barada ýazan ylmy we edebi makalalary neşir edildi.

            Ýakup Ömerogly 2007-nji ýylyň iýun aýynda professor, dil-edebiýat ylymlarynyň doktory Ahmet Bijan Erjilasun bilen bilelikde Türki döwletleriň dilçi alymlarynyň arasynda işjeň ylmy hyzmatdaşlygy ýola goýmaklygy maksat edinip, Halkara Türkologiýa žurnalyny – «Dil derňewleri» («Dil araştırmaları») žurnalyny neşir etmäge başlady. Ondan soňra bolsa Türki döwletleriň edebi eserlerini neşir etmäge ýöriteleşdirilen «Bengü yayınları» atly hususy neşirýat kärhanasyny esaslandyrdy. Ýakup Ömeroglunyň taýsyz tagallasy bilen bu neşirýatda türki döwletleriň 300-den gowrak edebi kitaby türk dilinde neşir edildi. «Bengü yayınları» neşirýatynda türkmen halkynyň edebi mirasyna degişli birnäçe kitaplar hem türk dilinde neşir edilip, okyjylar köpçüligine ýetirildi. Häzirki wagtda bolsa, bu neşirýat Kömek Kulyýewiň hekaýalar ýygyndysyny türk dilinde çap etmegiň üstünde işleýär.

            Ýakup Ömeroglunyň ilkinji hekaýasy bolan «Iki çynar» 2009-njy ýylyň mart aýynda «Kardeş Kalemler» («Gardaş galamlar») halkara žurnalynyň 28-nji sanynda çap edildi. Onuň «Iki çynar» atly ilkinji hekaýalar kitaby Azerbaýjanyň «Kanun» neşirýaty tarapyndan 2019-njy ýylyň noýabr aýynda neşir edildi. 2020-nji ýylda bolsa Türkiýede neşir edildi.

            Ýazyjynyň 1997-nji ýylda «Tatarlar we Tatarystan» atly kitaby, 1998-nji ýylda «Türki dünýäsi babatda pikirler we teklipler» («Türk Dünyası Üzerine Görüş ve Öneriler») atly kitaby, 2003-nji ýylda, ikinji neşir bilen 2014-nji ýylda «Türküstan – Ýasawynyň şäheri Ýasa hakynda» («Türkistan-Yesevî’nin Şehri Yesi’ye Dair») atly kitaby çap edildi.

            Ýakup Ömerogly 2017-nji ýylyň awgust aýynda 16 ýurtdan 65 sany ýaş ýazyjynyň gatnaşmagynda ilkinji gezek «Türki dünýäsiniň ýaş ýazyjylarynyň ýygnagy» («Türk Dünyası Genç Yazarlar Buluşması») taslamasyny durmuşa geçirdi.

            Ýakup Ömeroglunyň medeniýet we edebiýat üçin gymmatly eserleriniň biri «Kökleriň yzynda» («Köklerin İzinde») atly dokumental filmidir. Bu dokumental filmiň birinji bölümi 2019-njy ýylyň 25-nji martynda «TRT Avaz» teleýaýlymynda ýaýlyma berildi.

            Ýazyjy 2006-njy ýylyň mart aýyndan başlap, häzire çenli TRT teleradioýaýlymlarynda Türki döwletleriniň ýazyjylarynyň, sungat işgärleriniň we alymlarynyň döredijiligi barada hepde bir gezek ýaýlyma berilýän köpsanly edebi gepleşikleri taýýarlaýar we alyp barýar.

            Görnükli türk ýazyjysy Ýakup Ömerogly 2023-nji ýylda TÜRKSOÝ halkara guramasynyň döredilmeginiň 30 ýyllyk şanly senesi mynasybetli «Türki dünýä ýokary hyzmatlary üçin» atly medal bilen sylaglandy. Mundan başga-da, ol Azerbaýjanyň Resul Ryza gaznasy baýragy bilen 2010-njy ýylda, Bahtiýar Wahapzade adyndaky türki dünýäsiniň edebiýatyna Hyzmat baýragy

bilen 2012-nji ýylda, Gazagystanyň Daşary işler ministrliginiň «Dostluk we Hyzmatdaşlyk» medaly bilen 2013-nji ýylda, ÝUNESKO tarapyndan Hoja Ahmet Ýasawynyň doglan gününiň 850 ýyllyk ýubileýiniň hormatyna «Hoja Ahmet Ýasawy» ýyly diýlip atlandyrylan 2016-njy ýylda Hoja Ahmet Ýasawy adyndaky halkara gazak-türk uniwersiteti tarapyndan taýýarlanylan Hoja Ahmet Ýasawy medaly bilen, Gazagystanyň Medeniýet ministrliginiň Hyzmat medaly bilen 2018-nji ýylda sylaglandy. Türki dünýäsiniň  edebiýatyny we sungatyny ösdürmäge goşan goşandy üçin ýene-de dürli ýurtlaryň we abraýly halkara guramalarynyň birnäçesiniň köpsanly ýokary baýraklary bilen sylaglandy.

            Ýakup Ömerogly 2019-njy ýylda merkezi Parižde ýerleşýän Ýewropa Ylym, sungat we edebiýat akademiýasynyň doly hukukly agzalygyna kabul edildi. Ol Türkiýäniň ýazyjylar birleşiginiň, Ýewraziýa ýazyjylar birleşiginiň, TÜRKSOÝ ýazyjylar birleşiginiň hem agzasydyr.

            Görnükli türk ýazyjysy Ýakup Ömeroglunyň hekaýalary Azerbaýjanda, Gazagystanda, Gyrgyzystanda, Özbegistanda, Eýranda we Russiýada  bu ýurtlaryň ýerli dillerinde çap edildi. Ýeri gelenden aýtsak, bu ussat ýazyjynyň «Iki çynar» atly kitabyndaky hekaýalaryň aglabasy türkmen diline terjime edilip, türkmen okyjylaryna ýetirildi.