Fransiýa hakda iň gyzykly 20 fakt

Fransiýa hakda gyzykly maglumatlar hem geň galdyryp biler. Taryhy uzak ýollardan geçýär we medeni mirasy baý ýurtlaryň biridir. Bu ýurt dünýä beýik ýazyjylary, suratkeşleri, aýdymçylary, kino aktýorlary we moda dizaýnerleri sowgat berdi. Ol özüne çekiji, peýnirleri, çakyr we azur kenarlary bilen baglanyşykly. Fransiýanyň dürlüligi dünýäniň dürli künjeklerinden millionlarça jahankeşdäni özüne çekýär. Bu ýerde erkinlik bar we köp zat rugsat berilýär, ýöne 110 ýyl bäri demir ýol menzilinde öpüşmek düýbünden gadagan.

Fransiýa hakda iň gyzykly maglumatlar

1. Günbatar Ewropa ýurtlarynyň arasynda Fransiýa iň uly meýdany eýeleýär (547 müň inedördül km ýa-da EUB-iň bäşden bir bölegi). Iň köp ilatly Günbatar Ewropa döwleti (67 milliondan gowrak ilat) Germaniýadan soň ikinji ýerde durýar. Uly ýurduň iň uly şäheri Paris, paýtagty we Fransiýada ýeke-täk millioner şäherdir. Ilaty 2,2 million töweregi. Tourist syýahatçylyk akymynyň mukdary boýunça öňdebaryjy orny eýeleýär.
2. Fransiýanyň meýdanynyň üçden iki bölegi düzlüklerde ybarat. Içerki kenarlary Ortaýer deňziniň we Demirgazyk deňizleriň, Atlantik ummanynyň we Iňlis kanalynyň suwlary bilen ýuwulýar, onuň aşagyndaky Fransiýany Beýik Britaniýa bilen birleşdirýän (51 km) dünýäde iň uzyn üçünji demirýol ewrotunnelden geçýär. Fransuz kenar ýakasynyň uzynlygy 5,5 müň km. Mont Blan dagy Günbatar Ewropada iň ýokary belentligi (4,8 km). Fransiýa bilen Italiýany baglanyşdyrýan köpçülikleýin 11,6 kilometrlik awtoulag tuneli goýuldy. Ýurtda 43 welaýatara we 7 milli seýilgäh, 156 tebigat goraghanasy we 429 kenarýaka gorag zolagy bar. Iň uzyn derýa Loire (1,020 km).

3. «Deňizdäki dag» diýlip atlandyrylýan Korsika adasy — Sisiliýa, Sardiniýa we Kiprden soň Ortaýer deňziniň adalarynyň arasynda dördünji orunda durýar. Ol materik Italiýa bilen Fransiýanyň kenarlaryndan iki esse diýen ýaly ýerleşýär. Günorta Korsikanyň paýtagty Ajaccio-da Napoleon I Bonapart dünýä indi, ähli korsikliler tarapyndan hormatlanýar. Imperatoryň keşbi bu ýerde hemme ýerde — köçeleriň, çakyrlaryň we kofeleriň, otkrytkalaryň, ýadygärlikleriň we heýkelleriň adynda. Napoleonyň öý muzeýi, onuň gizlin ýazgysy we hatda Moskwanyň basyp alynmagynyň hormatyna ýadygärlik bar. 15-nji awgustda Korsika Napoleonyň doglan gününi belleýär.
4. Fransiýa şol bir sebitde, emma daşary ýurtlary göz öňünde tutup, onuň subýektleri 12 wagt zolagynda ýaşaýarlar. Bir wagtlar bu ýurduň dünýäniň ähli sebitlerinde diýen ýaly koloniýalary bardy. Olaryň birinjisi 1534-nji ýylda Kanada (Täze Fransiýa), iň soňkusy häzirki Wanuatu Respublikasynyň (Täze Gibridler) 1980-nji ýylda garaşsyzlygydy. Öňki koloniýalaryň köpüsinde resmi diliň fransuz dilinde galandygy bellärliklidir.

5. Fransiýanyň milli baýdagy — gök-ak-gyzyl üç reňk — 1794-nji ýylda, Beýik Fransuz ynkylaby döwründe döredildi. “Tours of Saint Martin” -ni aňladýan gök reňk, ilkinji fransuz şasy Klowis I. döwründen bäri dowam edip gelýär. Ak, ylahy arassalygy we Joan of Arc-yň tarapdarlarynyň nyşanyny alamatlandyrýar. Gyzyl reňk Pari Parisiň ilkinji ýepiskopy — St. III asyrda jezalandyrylan Dionisius (Saint-Denis). Montmartre depesinde. “Fleur-de-lis heraldic fleur-de-lis” Fransiýada şa güýjüniň nyşany we Göçme Merýem Merýemiň nyşanydyr.
6. Gadymy rimliler Fransiýany esasan kelt taýpalarynyň wekilleri — Gaullaryň bir bölegi hökmünde tanaýardylar, söweş ruhy we kellelerinde otly gyzyl reňkli latyn «gallus» (horaz) etnonimini alan Gaullar. Netijede, Gaullar rimliler bilen assimilýasiýa edildi we wagşy halklar — burgundlylar, wizigotlar we V asyrda esaslandyranlar bilen garyşdy. Salik franklary bilen fransuz döwleti. “Gallic” horazy, ata-babalarynyň we fransuzlaryň sypaýy häsiýetiniň nyşany hökmünde soňra Fransiýanyň göçme nyşanyna öwrüldi we teňňelerde, bannerlerde, markalarda şekillendirildi.

7. Dünýäde iň köp zyýarat edilýän 100 muzeýiň sanawynda Luwr birinji orny eýeleýän Fransiýada 8 muzeý bar, Orsaý muzeýi hem TOP 10-da. Rouen we Strasburg soborlary dünýäniň iň beýik on ybadathanasynyň hataryna girýär we Pari Parisiň nyşany Notre Dame de Pari Paris Gýugonyň “Notre Dame Cathedral” romanynyň baş gahrymany boldy. Wersal Europeewropadaky iň uly köşk we seýilgäh ansamblydyr; häzirki wagtda gurluşygy 260 milliard ýewro töweregi sarp etdi. Fransiýanyň paýtagtynyň golaýyndaky Disneýlendiň ýerleşýän ýeri, Europeanewropanyň 1200 ýerinden saýlandy.
8. Fransiýanyň meşhur nyşany, dünýädäki tölegli diňleriň arasynda iň köp zyýarat edilýän we planetanyň ähli gözel ýerlerinden iň köp surata düşen Eýfel diňidir. Ol 1889-njy ýylda Bütindünýä ýarmarkasy üçin guruldy we şu güne çenli Pari Parisiň üstünden ýokary galýar, başda «gülkünç gurluş» wakanyň soňundan ýykylmagy meýilleşdirilýärdi we şol bir kezzapçy diňi iki gezek döwdi. Fransuzlar Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň nyşanyna öwrülen başga bir möhüm ýer bilen baglanyşykly. Amerikan halkyna azatlyk heýkeli berenlerdi.

9. EUB oba hojalygynyň 25% -ini Fransiýa tutýar. Oba hojalygynyň ortaça meýdany (takmynan 30 gektar) boýunça Europeanewropa ýurtlarynyň arasynda öňdebaryjy orny eýeleýär. Iň uly gidroelektrik stansiýasy ýarym müňe golaý gidroelektrostansiýany öz içine alýan sebitde ýerleşýär, ýöne esasy elektrik akymy ýadro desgalary tarapyndan üpjün edilýär. Nuclearadro energiýasy boýunça Fransiýa dünýäde öňdebaryjydyr we elektrik üpjünçiligi taýdan dünýäde iň uly eksportçydyr.
10. Fransiýa konýak we şampan doglan ýeri, iň uly çakyr öndüriji diýen ugurda Italiýa bilen bäsleşýär we üzümçilik meýdany boýunça (Ispaniýa we Hytaýdan soň) dünýäde üçünji ýerde durýar. Häzirki zaman Marsel sebitindäki ilkinji üzümler 6-njy asyrda ekilipdir. Miladydan öňki e. Fokiýaly grekler tarapyndan, ýöne üzümçiligiň ösüşi Rim imperiýasynyň döwründe başlap, orta asyrlarda dowam edipdir. Şerap daşamak üçin ilkinji bolup agaç çelekleri ulanan fransuzlar we deňiz gämileriniň kuwwatyny ölçäp başladylar, soňra «ton» sözi peýda boldy (fr. «Tonneau»). Häzirki wagtda Bordo çakyrlary hiliň we deňi-taýy bolmadyk tagamyň standarty hökmünde ykrar edildi. Adam başyna çakyr sarp etmekde fransuzlar öňdebaryjy, ýürek-damar kesellerine beýlekilerden ep-esli az.
11. Fransiýada 500-den gowrak peýnir öndürilýär, ondan bir bölegi gelip çykyş hakykylygy kepilnamasy (AOC) bilen sylaglanýar. Ilkinji bellenen peýnir 1925-nji ýylda goýun süýdünden ýasalan we Rouergue hek daşyndaky dub tekjelerinde bişen Roquefort bolup, asylly galyp peýniriň adaty ysyny we tagamyny emele getirýär. Rokefort ýasamak üçin aýratyn hukuk 1411-nji ýylda Fransiýanyň koroly Çarlz VI tarapyndan şol bir obanyň ýaşaýjylaryna berildi.
12. Fransuzlar aýratyn nepislige — gurbaganyň aýaklaryna diňe ajaýyp restoranlarda dadyp boljak söýgüsi üçin «gurbaga ýassygy» lakamyny aldylar. Baget Fransiýanyň nyşanlaryndan biri hasaplanýar, ýöne iň meşhur krissantlaryň düşnüksiz taryhy bar. Ilkinji gezek Osman ýarym aýy görnüşindäki çörekler 1683-nji ýylda Wenanyň türklerden üstün çykmagy mynasybetli bişirildi we diňe 1770-nji ýylda Parişde peýda boldy. XX asyryň başynda. reseptine puff pasta goşdular. Fransuz aşpezleriniň kömegi bilen, ekleýrleri, meringues, Bechamel sousy, sogan, Oliwier salady, omlet we ş.m.

13. «Bistro» we «brasserie» fransuz kafeleriniň dürli görnüşlerine degişlidir. Ilkinji kärhanalar ýönekeý tagamlara we alkogolly içgilere hyzmat edýän iýmitlerdi we olaryň ady rus «çalt» bilen baglanyşdyrylýar. 1814-nji ýylda ele almak Olar çalt hyzmat etmegi talap edip, fransuz ofisiantlaryny höweslendirdiler. Brasserie ýa-da piwo kärhanalarynyň özboluşly aýratynlygy bar — şifer tagtalarynda menýu, onlarça ýyl bäri saklanyp galan içki we üýtgewsiz tagamlaryň sanawy.
14. XVII asyrdan Fransiýa elit medeniýetiň merkezi hasaplanýar. Bu ýerde kino, impressionizm, şanson, kwadril we kankanyň mekany bar. Animasiýanyň gelip çykyşynda XIX-XX asyrlaryň başynda. fransuzlar Émile Reynaud we ilemile Kohl bardy, Lumière doganlar kinematografiýa oýlap tapdylar we 1895-nji ýylda Parişindäki Bulward des Capucines-de ilkinji köpçülikleýin film görkezilişini guradylar. 1946-njy ýyldan bäri Kann dünýäniň iň abraýly halkara film festiwallaryndan birine ýer eýeçiligini etdi.

15. Fransuz geýim, aýakgap, kosmetika, şaý-sepler we parfýumeriýa markalary millionlarça modaçylaryň we modaçylaryň gulagyna ýakymly. Çanel we Kristian Dior, Hermes we Kenzo, Lui Wuitton, Iw Sent Laurent we Nina Riççi, Lancôme, L’Oreal, Cartier we ş.m. bütin dünýä bilýär, Fransiýa Gün şasy Lui XIV döwründen bäri dünýä tendensiýasy hasaplanýar we Pari Parisdäki moda hepdeligi şuňa meňzeş wakalaryň arasynda iň abraýlydyr. «Ynkylapçy» bikini mayo fransuz Lui Benard tarapyndan döredildi we meşhurlygynda fransuz aktrisasy Brigitte Bardot möhüm rol oýnady.
16. Fransuz awtoulag sürüjileriniň 90% -i dünýäde öňdebaryjy kompaniýalaryň hataryna girýän Peugeot, Citroen we Renault markalaryny sürmegi makul bilýärler. Iki tigirli ulaglar barada aýdylanda, abraýly “Tour de France” köp günlük welosiped ýaryşy Fransiýada 100 ýyldan gowrak wagt bäri geçirilýär. «L’Auto» sport gazetiniň mahabat taslamasy hökmünde döredildi we ilkinji gezek 1903-nji ýylda geçirildi. Trackollar we uzynlygy her ýyl üýtgeýär, ýöne gatnaşyjylar adatça “Champs Elysees” -i tamamlaýarlar. Theeri gelende aýtsak, ilkinji “hakyky” welosiped 1863-nji ýylda aýlanýan pedallar bilen mehanizm bilen enjamlaşdyrylan fransuz Pýer Lalman tarapyndan ýasaldy.

17. Bize tanyş kir ýuwýan sabyn, XII asyrdan belli bolan fransuz «Marsel sabyny» bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Marselde ilkinji hasaba alnan sabyn öndürijisi Krekas Dawin (1370), Marsel sabyn fabriginiň ilkinji esaslandyryjysy 1593-nji ýylda Georges Prunemae boldy. 1688-nji ýylda bu önüm kanuny taýdan «Marsel sabyny» diýlip atlandyryldy we öndürijilere haýwanlarda haýwanlary ulanmak düýbünden gadagan edildi. resept. ýaglar. Häzirki wagtda Marsel-Prowensiýada Fransiýada sabynyň 30% -ini öndürýän 6 sany sabyn zawody bar.
18. Paraşýut analoglary bilen ilkinji üstünlikli böküşler fransuzlar tarapyndan edildi. Olaryň biri XVII asyrda. tikilen listlerden ýasalan çadyry tutup, türmäniň penjiresinden bökdi. Janyndan geçen başga bir hüjümçi, 1777-nji ýylda «professor Fontageň uçýan eşigini» synap görmek üçin razy boldy. Dünýäde ilkinji paraşutçy fransuz — Andre-Gar Garnerin hem boldy. 1797-nji ýylda Pari Parisiň Monso seýilgähinden 680 m belentlikde aýlanýan şardan bökdi.
19. Gillotine 1789-njy ýylda has adamkärçilikli gural hökmünde ulanylmagyny teklip eden fransuz anatomiýa professory Jozef Guillotiniň ady dakyldy. Aslynda ol oýlap tapyjy däldi we ölüm jezasyna ýiti garşy çykýardy. Guillotin ölenden soň, mirasdüşerleri ýerine ýetiriş guralynyň adyny üýtgetmek haýyşy bilen häkimiýetlere ýüz tutdular, emma boýun gaçyrdylar. Netijede maşgala başga bir familiýa almaly boldy.
20. Fransiýa romantikanyň, söýginiň, ajaýyplygyň, çylşyrymlylygyň we däp-dessurlaryň ýurdy. Fransuzlar hyjuwly, watançylykly, erkinligi söýýän, takyk, gödek we yrymly. Özlerini gözellik we rahatlyk bilen gurşap almagy, durmuşdan we iýmitden iň ýokary lezzet almagy bilýärler, höwes bilen aşyk bolup bilýärler we şol bir wagtyň özünde beýleki ýurtlaryň ýaşaýjylaryna-da ýumşak bolup bilerler; deriniň reňkine, dinine ýa-da jynsyna degişlidir. Fransuzlar öz dilini milli baýlyk hasaplaýarlar we halkara aragatnaşyk üçin ulanylmalydygyna ynanýarlar.